Wełna to naturalne włókno, które pochodzi z owiec, kóz, lam, wielbłądów, królików i innych zwierząt. Jest to popularny materiał w przemyśle odzieżowym, dywanowym i dekoracyjnym, ponieważ ma wiele pozytywnych właściwości. Wełna jest miękka, miła w dotyku, odporna na marszczenie i elastyczna, co czyni ją wygodnym materiałem do noszenia. Ponadto, wełna ma doskonałe właściwości izolacyjne, co oznacza, że zapewnia ciepło w chłodne dni i chłód w ciepłe dni. Wełna jest również trwała i łatwa do czyszczenia, co sprawia, że jest to popularny materiał w produkcji produktów, takich jak koce, pościele, swetry, szaliki i dywany. Jakie są najpopularniejsze rodzaje wełny – dowiedz się, czytając ten artykuł.
Wełna – co to i jak się ją pozyskuje
Wełna to naturalne włókno białkowe, które pochodzi z okrywy włosowej, czyli sierści owiec i jagniąt. Jest również pozyskiwana z sierści lam, wielbłądów, kóz, królików i innych zwierząt. W międzynarodowych klasyfikacjach towarowych zaliczana jest do kategorii cienkiej sierści zwierzęcej. Włókno wełniane charakteryzuje się karbikowatością, łuskowatością i zawartością lanoliny, co czyni je idealnym do produkcji wysokiej jakości wyrobów włókienniczych.
Zalety wełny
Wełna ma wiele zalet, które czynią ją idealnym surowcem do produkcji ubrań i innych wyrobów włókienniczych.
- izoluje ciepło – struktura włókien zatrzymuje powietrze, dzięki czemu ubrania z wełny nie muszą być grube, aby zapewnić ciepło.
- doskonale separuje wilgoć od skóry – wełna jest bardzo higroskopijna, co oznacza, że może wchłonąć do 50% wilgoci.
- nie gniecie się – włókna wełniane są bardzo sprężyste.
- nie brudzi się łatwo.
- trudno się moczy.
- odporna na wysoką temperaturę – koce z wełny są używane przez strażaków do gaszenia ognia.
Wady wełny
Wełna, mimo swoich licznych zalet, posiada także kilka wad. Wełna jest podatna na rozciąganie, zwłaszcza gdy jest zmoczona. Jest również podatna na spilśnianie, co skutkuje utratą pierwotnego kształtu i formy. Dodatkowo, wełna mechaci się, co jest spowodowane budową włókna wełnianego, ale te kuleczki można usunąć nożyczkami lub specjalną golarką. Wełna jest wrażliwa na działanie promieni słonecznych, a jej włókna ulegają osłabieniu. Może też być atakowana przez mole. Wełna może powodować alergie, co jest rzadko poruszane w kontekście jej zalet. Wełna wymaga starannej pielęgnacji, w tym przede wszystkim czyszczenia chemicznego lub delikatnego prania ręcznego.
Rodzaje wełny
Wełna nie zawsze musi być pozyskiwana przez strzyżenie owiec – istnieją inne sposoby na jej zdobycie. Jednym z nich jest zbieranie okrywy włosowej, którą zwierzęta traconą sezonowo, co jest stosowane przy produkcji wełny wielbłądziej czy sierści dzikich kóz. Innym sposobem jest wyczesywanie zwierząt, jak w przypadku hodowlanych kóz, które pozwalają na pozyskanie wełny, oraz w przypadku królików angorskich, gdzie pozyskiwanie włókien jest możliwe dzięki regularnemu wyczesywaniu ich futra.
Wełna merino
Wełna merino pochodzi od owiec rasy merino, które są hodowane głównie w Australii i Nowej Zelandii. Wełnę tę charakteryzuje wyjątkowo miękka, delikatna i cienka struktura włókien. Dzięki temu jest bardzo przyjemna w dotyku i nie powoduje uczuleń. Dodatkowo, wełny merino są również bardzo ciepłe i doskonale izolują , co czyni je idealnym surowcem do produkcji odzieży zimowej. Ze względu na swoje właściwości wełna merino jest stosowana nie tylko w odzieży, ale również w produkcji bielizny termicznej, skarpet trekkingowych czy odzieży sportowej.
Wełna szetlandzka
Wełna z owiec szetlandzkich to rodzaj wełny pochodzący z owiec rasy szetlandzkiej, które żyją na Wyspach Szetlandzkich, położonych na północ od Szkocji. Materiał ten jest ceniony za swoją miękkość, ciepło i wytrzymałość. Charakteryzuje się też naturalnymi, jasnymi barwami, takimi jak szarości, brązy i beże, co czyni ją atrakcyjną dla rękodzielników, którzy tworzą z niej np. swetry, czapki i szale. Wełnę z owiec szetlandzkich wykorzystuje się również do produkcji tkanin i dywanów.
Kaszmir
Kaszmir to rodzaj wełny pochodzącej z kóz kaszmirskich hodowlanych w Chinach, Mongolii, Iranie i innych krajach Azji Środkowej. Jest to jedna z najdroższych i najbardziej luksusowych tkanin na świecie, ze względu na to, że ze zwierząt można pozyskać tylko niewielkie ilości włókna. Kaszmir charakteryzuje się wyjątkową miękkością, lekkością, ciepłością oraz pięknym połyskiem. Ze względu na swoją cenę i trudność w pozyskaniu, kaszmiru używa się do produkcji luksusowych ubrań i akcesoriów.
Moher
Moher to gatunek wełny pozyskiwanej z kozy angorskiej. Włókna tej wełny charakteryzują się jedwabistym połyskiem oraz są bardzo delikatne. Jedną z najważniejszych zalet moheru jest jego odporność na spilśnianie, czyli powstawanie kuleczek na powierzchni tkaniny. Dzięki temu ubrania z mohairu zachowują swój wygląd i miękkość przez długi czas.
Wełna angorska
Angora to rodzaj wełny pozyskiwanej z królików rasy angora. Włókna angory są bardzo miękkie, puszyste i lekkie, co sprawia, że są cenione w przemyśle tekstylnym. Wełna angora jest również bardzo ciepła i posiada właściwości izolacyjne, dlatego jest idealna do produkcji ciepłych i luksusowych ubrań, takich jak swetry i szaliki. Jednakże, ze względu na wysokie koszty produkcji i niskie zyski, coraz więcej firm odchodzi od stosowania angorowej wełny na rzecz innych, bardziej opłacalnych materiałów.
Camel – wełna z wielbłąda
Wełna wielbłądzia to tak naprawdę włókno pochodzące z sierści wielbłądów. Włókna te charakteryzują się wysoką izolacyjnością termiczną, co sprawia, że są idealne na zimowe ubrania i akcesoria. Camele są również bardzo wytrzymałe i mają dużą elastyczność, co pozwala na zachowanie kształtu ubrań i akcesoriów. Ponadto, wełny wielbłądzie są hipoalergiczne. Oznacza to, że rzadko wywołują alergie. Włókna te są również odporne na wilgoć i brudzenie, co czyni je dobrym wyborem na odzież przeznaczoną do noszenia w trudnych warunkach.
Wełna z alapk
Dzięki swojej wyjątkowej strukturze, wełna alpak charakteryzuje się nie tylko wyjątkową miękkością i lekkością, ale również doskonałymi właściwościami izolacyjnymi. Jest w stanie utrzymać ciepło nawet w bardzo niskich temperaturach, co sprawia, że jest idealna na zimowe ubrania i akcesoria. Ponadto, wełna alpak jest również hipoalergiczna, co oznacza, że jest mniej podatna na powodowanie reakcji alergicznych niż inne rodzaje wełny. Dlatego też produkty z wełny alpak są często zalecane dla osób z wrażliwą skórą lub alergiami.
Pielęgnacja wełny
Wełnę należy pielęgnować bardzo ostrożnie, aby zachować jej trwałość i jakość. Wietrzenie, delikatne pranie i suszenie na płasko to kluczowe elementy dbania o wełniane ubrania i przedmioty.
Wietrzenie jest dobrym sposobem na odświeżenie wełnianych ubrań i przedmiotów. Można je po prostu powiesić na zewnątrz lub na balkonie na kilka godzin, aby pozbyć się nieprzyjemnych zapachów i odświeżyć wełnę.
Jeśli jednak wełna wymaga prania, należy to robić bardzo delikatnie, ręcznie lub w pralce na programie dla tkanin delikatnych, w niskiej temperaturze i z użyciem łagodnego detergentu. Ważne jest, aby nie przeciążać pralki i nie wirować wełny, ponieważ może to prowadzić do jej uszkodzenia i zmiany kształtu.
Po praniu wełnę należy delikatnie wyciskana i suszona na płasko, unikając bezpośredniego działania słońca lub źródła ciepła. Ważne jest również, aby unikać suszenia wełny w suszarce bębnowej, ponieważ może to skurczyć tkaninę i uszkodzić jej strukturę.
Jeśli wełna zaczyna się mechacić, można użyć specjalnej golarki do ubrań lub nożyczek, aby usunąć kuleczki. Ważne jest, aby robić to bardzo delikatnie, aby nie uszkodzić włókien wełnianych.